Ngôn ngữ lập trình là gì và nên theo học ngôn ngữ nào?

Bất cứ người mới nào khi muốn tìm hiểu về lĩnh vực lập trình đều đặt ra câu hỏi Ngôn ngữ lập trình là gì và nên học ngôn ngữ nào? Bạn sẽ dễ dàng nhận được hàng ngàn câu trả lời cho vấn đề này khi truy cập vào các diễn đàn và cộng đồng lập trình. Bài viết hôm nay cũng sẽ cung cấp những thông tin liên quan tới ngôn ngữ lập trình để bạn biết nên bắt đầu từ đâu.

Khái niệm ngôn ngữ lập trình là gì?

Ngôn ngữ lập trình có tên tiếng Anh là Programming Language, gồm các thành phần nhất định được chuẩn hoá theo một hệ thống quy tắc riêng. Ngôn ngữ đảm bảo hỗ trợ người dùng mô tả được các chương trình làm việc một cách hiệu quả và chuẩn xác, cho con người và thiết bị hiểu nhau hơn.

Tính tới thời điểm hiện tại, thế giới đã ghi nhận ra mắt hơn 7000 loại ngôn ngữ lập trình. Tuy nhiên, giới lập trình lại chỉ sử dụng khoảng 200 ngôn ngữ bởi đó là những ngôn ngữ mang tính độc lập cao, tính linh hoạt và cách sử dụng cũng đơn giản.

Ngôn ngữ lập trình với số lượng lớn và được ứng dụng phổ biến
Ngôn ngữ lập trình với số lượng lớn và được ứng dụng phổ biến

Các thành phần có trong ngôn ngữ lập trình là gì?

Bất cứ ngôn ngữ lập trình nào cũng cần phải có các thành phần cơ bản và không thể thiếu vì mỗi thành phần đều đóng một vai trò quan trọng. Sau khi đã hiểu được khái niệm ngôn ngữ lập trình, bạn cần nắm được các thành phần để xác định ngôn ngữ rõ ràng. 

Bảng ký tự

Đây là thành phần với tập hợp tất cả những ký tự được sử dụng phục vụ cho quá trình viết chương trình như các chữ cái hoa và thường từ A – Z, các chữ số từ 0 – 9 và những ký tự đặc biệt như +, -, %, *, #,…

Cú pháp

Thành phần này được tạo ra xem như bộ các quy tắc để viết chương trình. Lỗi cú pháp sẽ được phát hiện trong quá trình viết và khi chương trình được dịch. Một chương trình được xem là dịch hoàn tất khi mà trong chương trình không còn phát hiện bất cứ lỗi cú pháp nào nữa.

Các thành phần cơ bản bắt buộc phải có trong ngôn ngữ lập trình
Các thành phần cơ bản bắt buộc phải có trong ngôn ngữ lập trình

Ngữ nghĩa

Ngữ nghĩa là thành phần được sử dụng để xác định tính chất, ý nghĩa và thuộc tính của câu lệnh đã được viết. Lỗi ngữ nghĩa được phát hiện khi chương trình đó được đưa vào thực thi với những dữ liệu đầu vào cụ thể.

Các loại ngôn ngữ lập trình hiện có

Ngôn ngữ lập trình ngày một được quan tâm nhiều hơn và việc tìm hiểu các loại ngôn ngữ lập trình sẽ giúp đảm bảo việc ứng dụng ngôn ngữ thuận lợi hơn, đạt năng suất cao như ý muốn. Dưới đây là một số các loại ngôn ngữ lập trình cơ bản mà bạn nên biết sau khi đã nắm được cấu tạo của ngôn ngữ lập trình là gì.

Ngôn ngữ máy

Ngôn ngữ máy hay còn gọi là mã máy, là dạng ngôn ngữ nền tảng của bộ vi xử lý được thiết lập trong từng thiết bị điện tử. Các chương trình sử dụng tất cả các loại ngôn ngữ để viết sau đó đều được chuyển thành ngôn ngữ máy ở giai đoạn cuối cùng bởi đây là công việc cần thiết trước khi thực thi.

Các chỉ thị được viết bởi ngôn ngữ máy thường sẽ được là một loạt các dãy dạng mã nhị phân. Đây là loại mã duy nhất có thể được thực hiện trực tiếp bởi các bộ vi xử lý.

Hợp ngữ trong ngôn ngữ lập trình là gì?

Đây là một ngôn ngữ được ra đời nhờ việc ứng dụng các từ tiếng Anh và được xếp vào dạng ngôn ngữ lập trình bậc thấp. Hợp ngữ ngày nay đã có xu hướng thu hẹp dần, không còn được sử dụng một cách phổ biến nữa bởi chỉ có thể giao tiếp với các phần cứng hoặc xử lý những vấn đề liên quan mật thiết tới tốc độ cao. 

Các loại ngôn ngữ được ứng dụng trong lập trình cơ bản hiện có
Các loại ngôn ngữ được ứng dụng trong lập trình cơ bản hiện có

Ngôn ngữ lập trình ở bậc cao

Ngôn ngữ lập trình thuộc bậc cao chính là những ngôn ngữ được sử dụng với cấu tạo được thiết lập tương đồng với nhiều ngôn ngữ tự nhiên hiện nay. Đặc trưng của loại ngôn ngữ này là không phải phụ thuộc vào bất cứ thiết bị sử dụng vi xử lý nào và cũng không cần tới chương trình dịch vẫn đảm bảo mang lại hiệu quả cao.

Ứng dụng của các ngôn ngữ lập trình bậc cao ngày nay rất đa dạng và có thể đảm bảo đáp ứng tốt các nhu cầu sử dụng của người dùng. Trong đó, một số ngôn ngữ thông dụng phải kể đến như C, C++, JavaScript, PHP, Python,… Người dùng có thể tính toán và lựa chọn tùy thuộc vào nhu cầu của mình để làm sao phù hợp nhất.

Điểm danh các ngôn ngữ lập trình thông dụng nhất

Nội dung dưới đây sẽ giúp giải đáp rõ ràng câu hỏi ngôn ngữ lập trình là gì và nên học ngôn ngữ lập trình nào đã được đưa ra ở đầu bài. Việc tìm hiểu và lựa chọn ngôn ngữ phù hợp, thông dụng hiện nay sẽ giúp bạn theo kịp thời cuộc, đồng thời nắm bắt thông tin nhanh chóng hơn. 

Ngôn ngữ Python

Python là ngôn ngữ được ứng dụng trong việc viết mã nguồn rất phổ biến nhờ có tính thân thiện cao. Cha đẻ của ngôn ngữ này là Guido Van Rossum với ứng dụng trong một số các ngành như máy học, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ robot hoặc đơn giản chỉ là những ứng dụng thông thường. 

Ưu điểm:

  • Dễ đọc, dễ hiểu, dễ viết.
  • Dễ dàng sử dụng kết hợp với các ngôn ngữ khác.
  • Độc lập, có thể viết và chạy ở một nền tảng riêng biệt.

Ngôn ngữ C

Đây là một trong những ngôn ngữ máy tính được ứng dụng để lập trình các phần mềm thông dụng nhất. C được ưa chuộng nhờ có tính đơn giản và có thể linh hoạt cao. Người phát triển ngôn ngữ này là M Ritchie và có thể điểm qua một số các ứng dụng của C như biên dịch, soạn thảo, thiết bị mạng và rất nhiều ứng dụng khác.

Ưu điểm:

  • Tính linh hoạt cao, ứng dụng nhanh và mạnh mẽ.
  • Thực hiện chính xác những thuật toán phức tạp.
  • Rất dễ học.

Trả lời câu hỏi ngôn ngữ lập trình là gì và ngôn ngữ nào phổ biến
Trả lời câu hỏi ngôn ngữ lập trình là gì và ngôn ngữ nào phổ biến

Xem thêm:

Ngôn ngữ Java

Java là ngôn ngữ ra đời và được phát triển nhờ có Tập đoàn Sun Microsystems và hiện nay là đã thuộc sự quản lý của Oracle. Bởi vì Java là ngôn ngữ cao cấp nên được ứng dụng trong các lĩnh vực cần tính bảo mật cao như ngân hàng, công nghệ, dữ liệu,…

Ưu điểm:

  • Đa nhiệm, thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng lúc rất hiệu quả.
  • Đa nền tảng.
  • Dễ viết, dễ học, dễ sửa lỗi.
  • Dễ biên dịch ngôn ngữ khác.
  • An toàn hơn C vì không có con trỏ.

Ngôn ngữ PHP

PHP là ngôn ngữ được thiết kế với mã nguồn mở và có thể tích hợp trong máy chủ dễ dàng. Ngôn ngữ này có khả năng quản lý website tĩnh và động rất hiệu quả. PHP được ra đời bởi Rasmus Laird và bạn có thể kết hợp với HTML, CSS, JavaScript để tạo thành trang web.

Ưu điểm: 

  • Dễ sử dụng, bảo mật cao.
  • Thư viện khổng lồ.
  • Khả năng tương tích với Cloud cao.
  • Chạy được trên nhiều hệ điều hành.

Ngôn ngữ JavaScript

JavaScript là ngôn ngữ kịch bản được ứng dụng cho máy chủ và máy khách. Ngôn này được ra đời bởi cha đẻ Brendan Eich và được nhiều lập trình viên ứng dụng để tạo nên những trang web sống động được thể hiện trong những trò chơi, các ứng dụng di động và đồ hoạ,…

Ưu điểm:

  • Giúp trang web trở nên đẹp hơn, mang tính tương tác thực tế cao hơn.
  • Giảm thời gian tại máy chủ.
  • Đơn giản, nhẹ và linh hoạt.
  • Cách học ngôn ngữ rất đơn giản.

Như vậy, nội dung được tổng hợp trên đây đã giúp bạn hiểu được ngôn ngữ lập trình là gì cùng một số các thông tin như thành phần ngôn ngữ, các ngôn ngữ phổ biến được ứng dụng thông dụng hiện nay. Bạn hãy tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi quyết định học bất cứ ngôn ngữ nào và kiên trì học hỏi là điều bạn không thể thiếu khi xác định tham gia vào ngành nghề này.

Bài viết gần đây